Soczewiaki podlaskie
Soczewiaki to proste kotlety na bazie ziemniaków oraz soczewicy, które na stałe wpisały się w kulinarny krajobraz Podlasia. Popularne są w szczególności przy granicy z Litwą. To prosty, ale sycący przysmak, który jest doskonałym przykładem tradycyjnej kuchni opartej na lokalnych, łatwo dostępnych składnikach.
Składniki:
- 1 kg ziemniaków,
- 1 jajko,
- 1 duża cebula lub 2 mniejsze,
- pół szklanki zielonej soczewicy,
- 3-4 łyżki mąki pszennej,
- sól, pieprz i majeranek do smaku,
- kawałek boczku.
Sposób przygotowania:
- Soczewicę zalej wodą na kilka godzin, a najlepiej na całą noc.
- Ziemniaki dokładnie umyj i ugotuj w mundurkach.
- Namoczoną wcześniej soczewicę ugotuj do miękkości.
- Ziemniaki obierz i zmiel w maszynce lub dokładnie rozgnieć na gładkie, delikatnie ciągnące się puree.
- Do ziemniaków wbij jajko i stopniowo dodawaj mąkę i dokładnie wymieszaj. Powinno powstać elastyczne ciasto, które nie będzie się zbytnio przyklejało do rąk.
- Cebulę i boczek pokrój w drobną kostkę i podsmaż. Zacznij od smażenia boczku, by wytopił się z niego tłuszcz. Jeśli jest go za mało, dodaj nieco oleju.
- Na patelnię z boczkiem i cebulą dodaj ugotowaną soczewicę i dopraw obficie solą oraz pieprzem. Możesz dodać też trochę majeranku.
- Z ziemniaczanej masy formuj placki, wykładaj na środek porcję farszu z soczewicą i zaklej. Uformuj prostokątne kotlety.
- Soczewiaki wstaw do piekarnika rozgrzanego do 180 stopni Celsjusza na około 40 minut. Możesz je również usmażyć na patelni.
Kuchnia podlaska, podobnie jak inne kuchnie regionalne, czerpała z tego, co oferowała ziemia. Wśród darów z pól pojawiała się soczewica, uprawiana w Polsce od XVII wieku. Szybko wkupiła się w łaski mieszkańców — była prosta w uprawie i pożywna, więc nieraz ratowała od głodu. Sięgano po nią chętnie w czasie postu, zastępując nią mięso. Soczewica jest doskonałym źródłem roślinnego białka, błonnika, witamin z grupy B (B1, B6, kwas foliowy), witaminy K, a także składników mineralnych takich jak żelazo, potas, magnez, fosfor, cynk i wapń.
Proste, wiejskie potrawy często opierały się na połączeniu ziemniaków i soczewicy. Tak właśnie powstawały podlaskie soczewiaki.
Podlaskie soczewiaki - przysmak pogranicza
Soczewiaki to rodzaj pierożków lub kotletów, przygotowywanych z ciasta ziemniaczanego, które kryje w sobie farsz z zielonej soczewicy. Ciasto tradycyjnie powstaje z ugotowanych, utłuczonych ziemniaków z dodatkiem mąki pszennej lub ziemniaczanej oraz soli. Farsz to serce tego dania – ugotowana soczewica, najczęściej zielona, jest mieszana z podsmażoną cebulką i doprawiana do smaku pieprzem oraz majerankiem. W wersji niewegetariańskiej do środka dorzucić można także podsmażony boczek.
Gotowe soczewiaki mogą być smażone na patelni na złoty kolor lub pieczone w piecu, co nadaje im chrupiącą skórkę. Najlepiej smakują podawane na gorąco, polane sosem grzybowym, kwaśną śmietaną lub po prostu z chrupiącymi skwarkami. Potrawa, która kiedyś była daniem dla "biedaków", stała się regionalnym przysmakiem, docenianym za autentyczny smak i prostotę.
Chociaż podobne potrawy można spotkać w całej Europie Wschodniej, to właśnie na Podlasiu, a zwłaszcza w okolicach Sejn, soczewiaki zyskały status regionalnego specjału, będąc częścią kulinarnej tożsamości, która łączy Polaków i Litwinów.
