Podhalański napój na serwatce. Żętycę powinni pić nie tylko górale
Na pierwszy rzut oka może wyglądać jak mleko lub maślanka, ale to coś jeszcze lepszego. Żętyca to napój, który od pokoleń gości w góralskich chatach.
Żętyca to nic innego jak serwatka powstająca z owczego mleka i jest produktem ubocznym przy produkcji oscypków i bundzu. Nie oznacza to jednak, że jest w jakimkolwiek stopniu wybrakowana. To duma podhalańskiej kuchni, po którą warto sięgać nie tylko dla smaku, ale również dla zdrowia.
Żętyca swój charakterystyczny smak i konsystencję zawdzięcza procesowi kiszenia. Kiedy z mleka oddzielony zostaje ser, zbiera się go z niewielką ilością płynu i roztrzepuje. Całość przelewa się do specjalnego naczynia zwanego pucierą, w którym napój stopniowo kwaśnieje, nabierając swojego unikalnego, orzeźwiającego smaku.
Żętycę najczęściej podaje się mocno schłodzoną. Pija się ją na terenie Podhala oraz Żwiecczyzny, często na halach, czyli obszarach, gdzie prowadzony jest wypas owiec. Jej smak zależy od tego, jak dawno była przygotowana. Ta świeża jest słodkawa, ta kilkudniowa staje się z kolei kwaśna.
Pij serwatkę na zdrowie
Najstarsi górale twierdzą, że żętyca jest lekarstwem na wiele dolegliwości. Jeszcze w XIX wieku przypisywano jej, że jest w stanie wyleczyć nawet gruźlicę.
Jest bogata w składniki odżywcze, wspiera układ pokarmowy, moczowy i oddechowy. Górale od lat uważają ją nie tylko za cudowny lek, ale także za doskonały afrodyzjak. Napój ten to bogate źródło białek i aminokwasów egzogennych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Za dojrzewanie komórek układu immunologicznego odpowiedzialna jest laktoferyna, którą znajdziemy również w żętycy. Ten góralski przysmak zawiera kwas pantotenowy, niezbędny do odpowiedniego przyswajania białek, cukrów i tłuszczów. Picie żętycy dostarcza do naszego organizmu witamin z grupy B oraz mikroelementy, takie jak fosfor, wapń oraz jod.
Ten góralski przysmak zawiera kwas pantotenowy, niezbędny do odpowiedniego przyswajania białek, cukrów i tłuszczów. Picie żętycy dostarcza do naszego organizmu witamin z grupy B oraz mikroelementy, takie jak fosfor, wapń oraz jod.
Żętyca w kuchni
Żętyca najczęściej serwowana jest jako napój, dawniej kojarzony przede wszystkim z pasterzami. To remedium na upalne dni, gdy ugaszenie pragnienia staje się wyzwaniem. Warto jednak nie przesadzać z ilością - dla nieprzyzwyczajonych żołądków ukiszona żętyca może zadziałać jak środek przeczyszczający.
Wykorzystuje się ją także jako marynatę do baraniny i wieprzowiny. Świetnie zmiękcza mięso i sprawia, że staje się kruche i delikatne. Gospodynie wykorzystują ją także do zup i gulaszów.
