Na Kaszubach gotują zamiast barszczu. Zajadają nawet dzieci
Wigilia na Kaszubach ma swoje unikalne kulinarne tradycje, które wyraźnie odróżniają ją od reszty Polski. Zamiast czerwonego barszczu czy klasycznej grzybowej, na świątecznym stole często króluje zupa brzadowa.
Składniki:
- 100 g suszonych jabłek,
- 50 g suszonych gruszek,
- 100 g suszonych śliwek,
- 50 g suszonych moreli lub wiśni,
- 30-40 g suszonych grzybów leśnych,
- ok. 2 l wody,
- 100 ml śmietany 18 proc.,
- 1 łyżeczka mąki pszennej,
- sól, cukier i cynamon do smaku.
Sposób przygotowania:
- Grzyby namocz w niewielkiej ilości wody i odstaw na co najmniej 2 godziny.
- Po tym czasie ugotuj je do miękkości i pokrój. Wywar grzybowy zachowaj na później.
- Suszone jabłka i gruszki przełóż do garnka, zalej wodą i gotuj przez ok. 10 minut.
- Dorzuć pozostałe owoce i gotuj, aż będą miękkie.
- Do wywaru owocowego dodaj wywar grzybowy. Zrób to ostrożnie, aby nie wlać osadu z dna garnka.
- Dodaj pokrojone grzyby. Dopraw zupę solą, cynamonem i ewentualnie odrobiną cukru do smaku, w zależności od słodyczy owoców.
- W osobnej miseczce dokładnie wymieszaj śmietanę z mąką i niewielką ilością gorącej zupy. Wlej do garnka, mieszając energicznie, aby nie powstały grudki.
- Zupę podawaj gorącą, z dodatkiem świeżo ugotowanych klusek ziemniaczanych lub makaronu.
Kaszuby to region bogaty w lasy i sady. Jesienne zbiory trzeba było odpowiednio opracować, aby wystarczyły na długie miesiące posuchy. Nadmiar owoców suszono, najczęściej nad rozpalonym piecem i wrzucano do płóciennego worka. Gotowano z nich nie tylko kompot, ale również postną zupę brzadową.
Zupa brzadowa (kasz. brzadowô zupa) to tradycyjna postna zupa owocowo-grzybowa. Jej nazwa pochodzi od słowa "brzad", które w języku kaszubskim oznacza suszone owoce. Były to głównie gruszki, jabłka, śliwki i wiśnie, zebrane w przydomowych sadach i wysuszone. Najczęściej zupę brzadową serwowano w Wigilię, ale często gościła na stołach przez cały okres postu, zwłaszcza w piątki.
Jak smakuje zupa brzadowa?
To nietypowe połączenie suszonych owoców i grzybów daje unikalny wywar. Jest słodko-kwaśny z głębokim leśnym aromatem. Smakuje zdecydowanie inaczej niż klasyczne kompoty z suszu, znane w innych regionach Polski.
Gotową zupę najczęściej się zabiela się odrobiną śmietany, co nadaje jej kremową konsystencję i ciemną, mlecznobiałą barwę. Podaje się ją tradycyjnie z kluskami ziemniaczanymi lub makaronem, ale w niektórych domach towarzyszy jej porcja ziemniaków.
Zupa brzadowa w 2006 roku trafiła na listę produktów tradycyjnych województwa pomorskiego. Do dziś pojawia się podczas wigilijnej kolacji w wielu kaszubskich domach.
