Robię zamiast kiszonej. Krężałki błyskawicznie znikają ze słoika
Krężałki księżpolskie to tradycyjne danie z serca Lubelszczyzny, a konkretnie z gminy Księżpol w powiecie biłgorajskim. Przypadnie do gustu wszystkim miłośnikom kiszonek.
Składniki:
- 2-3 kg białej kapusty, najlepiej w małych główkach,
- 3 litry wody,
- 7-8 ząbków czosnku,
- 2 płaskie łyżki soli kamiennej,
- koperek.
Sposób przygotowania:
- Kapustę ugotuj w lekko osolonej wodzie na półtwardo. Większe główki podziel na ćwiartki lub ósemki.
- Do garnka wlej wodę, dodaj sól i gotuj, aż się rozpuści.
- Odstaw do wystudzenia.
- W kamiennym naczyniu lub szklanym słoju układaj ciasto warstwy kapusty, każdą posypując koprem i przekładając posiekanym czosnkiem. Możesz użyć świeżego lub mrożonego kopru, sprawdzi się także ten w ziarnach. Opcjonalnie możesz dodać także nasiona kminku.
- Zalej całość przygotowaną zalewą tak, aby całkowicie przykryła kapustę.
- Przykryj pokrywką i odstaw w ciepłe miejsce na 2-3 dni, aby kapusta się ukisiła.
- Gotową kapustę przechowuj w lodówce albo przenieś do suchego, chłodnego miejsca.
Przydomowe ogrody na wiejskich terenach nieraz nazywano kapustnikami. To oczywiście zasługa uprawianej tam w dużych ilościach kapusty — warzywa, które wraz z ziemniakami i cebulą stanowiło podstawę chłopskiej kuchni. Gospodynie w lubelskiej gminie Księżypol robiły z niej krężałki księżpolskie.
Tradycyjne krężałki księżpolskie
Pod tą tajemniczą nazwą skrywają się ugotowane i ukiszone małe główki kapusty. To nie tylko regionalne danie, ale też dowód na zaradność i pomysłowość gospodyń, które potrafiły w pełni wykorzystać to, co udało im się wyhodować w ogrodzie.
Z pola zbierało się niewyrośnięte główki kapusty wielkości 7-10 cm, zwarte i małe. Trafiały one najpierw do wrzącej osolonej wody, gdzie były obgotowywane, a później ciasno układano wraz z koprem (lub nasionami kopru) oraz czosnkiem w glinianym naczyniu. Całość zalewano wodą i odstawiano w ciepłe miejsce, by zaszła fermentacja. Proces ten nadawał im charakterystyczny, lekko słony i aromatyczny smak, podobny do kiszonych ogórków.
Krężałki księżpolskie były tradycyjnie częstą przystawką postną i adwentową. Podawano je na jesienno-zimową kolację jako sycący dodatek do ziemniaków okraszonych skwarkami.
Przepis przetrwał do dziś
Przepis do dziś jest pielęgnowany przez gospodynie z gminy Księżpol i przekazywany z pokolenia na pokolenie. W 2021 roku krężałki księżpolskie zostały wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych w kategorii warzyw i owoców. To dowód na to, że lokalny przysmak zasłużył na miano kulinarnego dziedzictwa Lubelszczyzny.
